1. Giới thiệu
Trong quá trình chọn mua máy bơm nước, yếu tố độ ồn và khả năng vận hành êm ái ngày càng được nhiều người quan tâm, đặc biệt là khi sử dụng trong hộ gia đình, khách sạn, tòa nhà văn phòng hoặc các dây chuyền sản xuất yêu cầu môi trường ít tiếng ồn. Hai dòng bơm phổ biến hiện nay – bơm ly tâm và bơm trục vít – đều có những ưu thế riêng trong vận hành, nhưng loại nào êm hơn và phù hợp hơn cho nhu cầu thực tế?
Bài viết này sẽ phân tích chi tiết nguyên lý hoạt động, tính năng vận hành, ưu nhược điểm của từng loại bơm để giúp bạn có lựa chọn chính xác.
2. Nguyên lý hoạt động của bơm ly tâm
Máy bơm ly tâm hoạt động dựa trên lực ly tâm của bánh công tác (cánh bơm). Khi động cơ quay, cánh bơm sẽ đẩy nước từ tâm ra mép ngoài, tạo áp lực để dòng chảy đi vào hệ thống ống.
-
Cấu tạo chính: bánh công tác, buồng bơm, trục quay, phớt cơ khí.
-
Ứng dụng: bơm nước sạch, bơm tăng áp, bơm tưới tiêu, bơm công nghiệp.
Điểm mạnh của bơm ly tâm là lưu lượng lớn, cấu tạo đơn giản, dễ bảo trì, nhưng nhược điểm là có thể tạo rung động và tiếng ồn khi chạy ở tốc độ cao hoặc khi hút khí.
3. Nguyên lý hoạt động của bơm trục vít
Máy bơm trục vít (Screw Pump) là loại bơm thể tích, hoạt động dựa trên sự chuyển động quay của các trục vít. Khi trục vít quay, chất lỏng được giữ trong các khoang kín và đẩy dọc theo thân bơm ra cửa xả.
-
Cấu tạo chính: trục vít (một hoặc nhiều vít), vỏ bơm, ổ trục.
-
Ứng dụng: bơm chất lỏng có độ nhớt cao, bơm dầu, bơm bùn, bơm trong ngành thực phẩm, hóa chất.
Ưu điểm lớn nhất của bơm trục vít chính là vận hành êm, ít rung động, áp lực ổn định, nhưng hạn chế là chi phí cao và không phù hợp cho lưu lượng cực lớn như bơm ly tâm.
4. So sánh về độ êm và độ ồn khi vận hành
Bơm ly tâm
-
Khi hoạt động ở tốc độ cao, tiếng ồn chủ yếu phát sinh từ cánh bơm và dòng nước va chạm trong buồng bơm.
-
Có thể tạo hiện tượng xâm thực (cavitation) nếu mực nước thấp, làm tăng rung lắc.
-
Với dòng bơm ly tâm hiện đại, tích hợp biến tần, mức ồn đã được cải thiện đáng kể.
Bơm trục vít
-
Hoạt động theo nguyên lý dịch chuyển thể tích nên chuyển động êm, không tạo xung áp.
-
Hầu như không gây tiếng ồn lớn, phù hợp với các môi trường yêu cầu yên tĩnh.
-
Đặc biệt trong ngành thực phẩm, dược phẩm, dầu nhớt, bơm trục vít gần như là lựa chọn hàng đầu.
👉 Kết luận so sánh: Nếu xét riêng về tính năng vận hành êm, bơm trục vít vượt trội hơn bơm ly tâm.
5. Ưu điểm và nhược điểm khi chọn theo độ êm
Bơm ly tâm
✅ Ưu điểm:
-
Giá thành rẻ hơn.
-
Lưu lượng lớn, thích hợp cho cấp nước sinh hoạt và công nghiệp.
-
Dễ lắp đặt và bảo trì.
❌ Nhược điểm:
-
Có thể gây tiếng ồn khi vận hành ở tốc độ cao.
-
Hiệu quả kém khi bơm chất lỏng có độ nhớt cao.
Bơm trục vít
✅ Ưu điểm:
-
Vận hành cực kỳ êm ái, gần như không rung.
-
Bơm được nhiều loại chất lỏng, kể cả nhớt, dầu, bùn.
-
Áp lực ổn định, không tạo dao động dòng chảy.
❌ Nhược điểm:
-
Giá thành cao hơn bơm ly tâm.
-
Kích thước lớn, trọng lượng nặng.
-
Lưu lượng không lớn bằng bơm ly tâm.
6. Nên chọn bơm nào để vận hành êm?
-
Nếu bạn cần bơm cho gia đình, tòa nhà, hệ thống tưới tiêu, cấp nước công nghiệp → Bơm ly tâm vẫn phù hợp, đặc biệt nếu chọn dòng có biến tần giảm tốc độ hoặc cách âm tốt.
-
Nếu bạn cần bơm trong ngành thực phẩm, hóa chất, dầu khí, hoặc môi trường cần độ êm tuyệt đối → Bơm trục vít là lựa chọn tối ưu.
Như vậy, không có loại bơm nào “tốt nhất” trong mọi trường hợp. Sự lựa chọn phụ thuộc vào ngân sách, lưu lượng yêu cầu và đặc tính chất lỏng cần bơm.
7. Kết luận
Tiếng ồn từ máy bơm là vấn đề mà nhiều người quan tâm, đặc biệt trong không gian sinh hoạt hoặc sản xuất đặc thù. Bơm ly tâm mang lại lợi thế về giá thành và lưu lượng lớn, trong khi bơm trục vít lại nổi bật về độ êm và khả năng xử lý chất lỏng phức tạp.
👉 Nếu mục tiêu hàng đầu là vận hành êm tuyệt đối, bơm trục vít chính là lựa chọn sáng suốt. Tuy nhiên, nếu cân đối giữa chi phí – hiệu suất – độ êm vừa đủ, bơm ly tâm với công nghệ hiện đại vẫn hoàn toàn đáp ứng được.
