Cách chọn máy bơm theo kích thước ống hút – xả chuẩn xác và hiệu quả

1. Vì sao kích thước ống hút – xả quan trọng?

Trong hệ thống bơm nước, nhiều người thường chỉ chú ý đến công suất (HP/kW), lưu lượng (m³/h) hay cột áp (m). Tuy nhiên, kích thước ống hút – xả lại là yếu tố quan trọng không kém.

Ống hút và ống xả chính là “đường dẫn” của dòng nước đi vào và ra khỏi máy bơm. Nếu chọn sai kích thước, hệ thống sẽ gặp các vấn đề:

Tổn thất áp lực: Ống nhỏ hơn yêu cầu khiến nước lưu thông khó khăn, làm giảm lưu lượng và tăng tiêu hao điện.
Xâm thực (cavitation): Nếu ống hút quá nhỏ, bơm sẽ bị thiếu nước cấp, gây rung lắc và nhanh hỏng cánh bơm.
Rò rỉ và hao mòn: Khi lắp ống quá to hoặc không khớp ren, hệ thống dễ rò nước, giảm hiệu suất và làm hỏng phớt.
Giảm tuổi thọ máy bơm: Máy phải hoạt động quá tải nếu ống không đúng chuẩn.

Chính vì vậy, chọn máy bơm đúng theo kích thước ống hút – xả là bước quan trọng để hệ thống bền bỉ, vận hành ổn định và tiết kiệm chi phí.

Cách chọn máy bơm theo kích thước đường ống

2. Cách xác định kích thước ống hút – xả

2.1. Dựa vào nhu cầu lưu lượng

Lưu lượng càng lớn thì đường kính ống càng phải lớn để đảm bảo dòng chảy.
Thông thường, với bơm dân dụng (gia đình), đường ống chỉ khoảng Ø27 – Ø49 mm.
Với bơm công nghiệp, đường ống có thể từ Ø60 mm đến trên Ø200 mm.

2.2. Dựa vào cột áp

Nếu bơm cần đẩy nước lên cao (cột áp lớn), nên chọn ống có kích thước phù hợp để tránh tổn thất áp lực. Ống quá nhỏ sẽ làm giảm hiệu quả bơm, trong khi ống quá to sẽ lãng phí chi phí vật liệu.

2.3. Theo tiêu chuẩn nhà sản xuất

Mỗi dòng máy bơm (Pentax, Ebara, CNP, APP, HCP, Evak, Coverco…) đều có catalogue kỹ thuật ghi rõ đường kính ống hút – xả. Người dùng nên tuân thủ đúng khuyến cáo thay vì tự ý thay đổi.

3. Nguyên tắc chọn kích thước ống hút

Ống hút là phần quan trọng nhất, bởi nó quyết định khả năng nạp nước của máy bơm.

Nguyên tắc chung: Đường kính ống hút không nhỏ hơn đường kính cửa hút của máy bơm.
Nếu hệ thống cần hút xa, hút sâu, có thể chọn ống hút lớn hơn 1 – 2 cấp so với tiêu chuẩn để giảm tổn thất ma sát.
Ống hút nên được lắp càng thẳng càng tốt, tránh quá nhiều co, cút, van gây cản trở dòng chảy.
Với bơm giếng khoan, bơm chìm: Ống hút thường được thiết kế sẵn theo cỡ bơm. Người dùng chỉ cần chọn đúng khớp nối.

4. Nguyên tắc chọn kích thước ống xả

Ống xả chịu trách nhiệm đưa nước ra khỏi bơm đến vị trí sử dụng.

Theo chuẩn: Kích thước ống xả thường bằng đúng với đường kính cửa xả của máy bơm.
Thực tế: Trong nhiều trường hợp, có thể chọn ống xả lớn hơn một chút để giảm ma sát, giúp bơm hoạt động nhẹ hơn.
Nếu đường ống dài hàng chục mét hoặc có nhiều khúc cua, nên tăng đường kính ống để hạn chế tổn thất áp lực.

Ví dụ:

Máy bơm có cổng xả DN50 (Ø60 mm), nếu chỉ dùng trong gia đình, ta dùng ống PVC Ø60 mm là vừa.
Nếu dùng trong hệ thống tưới hoặc dẫn xa trên 100m, có thể nâng lên Ø76 mm để giảm áp lực.

5. Bảng tham khảo kích thước ống hút – xả theo lưu lượng

Lưu lượng (m³/h)	Cỡ ống hút – xả khuyến nghị
1 – 5	Ø27 – Ø34 mm
5 – 10	Ø42 – Ø49 mm
10 – 20	Ø60 – Ø76 mm
20 – 50	Ø90 – Ø114 mm
50 – 100	Ø140 – Ø168 mm
100 – 200	Ø200 – Ø250 mm

(Bảng chỉ mang tính tham khảo, cần đối chiếu với thông số cụ thể của máy bơm)

6. Những sai lầm thường gặp khi chọn kích thước ống hút – xả

Ống nhỏ hơn so với khuyến cáo → Bơm yếu, rung lắc, nhanh hỏng.
Ống quá lớn không cần thiết → Lãng phí chi phí và khó lắp đặt.
Ống hút đặt cao hơn mực nước → Gây hiện tượng xâm thực, bơm không hút được nước.
Dùng nhiều co, cút, van giảm đường kính → Gây tổn thất áp lực nghiêm trọng.
Không tuân theo catalogue của hãng → Hệ thống không đạt hiệu suất, tốn điện và giảm tuổi thọ.

Nguyên Nhân Tại Vì Sao Máy Bơm Chạy Nhưng Không Lên Nước Và Cách Khắc Phục

7. Một số lưu ý khi lắp đặt ống hút – xả

Sử dụng van 1 chiều ở ống hút để tránh tình trạng nước chảy ngược.
Ống hút cần có lưới lọc rác để bảo vệ cánh bơm khỏi dị vật.
Khi đường ống dài, nên tính toán tổn thất áp lực (ma sát, khúc cua) để chọn kích thước phù hợp.
Dùng vật liệu ống (PVC, thép, inox) tùy theo môi trường: nước sạch, nước thải, hóa chất…
Với hệ thống công nghiệp, nên nhờ kỹ sư thiết kế bơm tư vấn để chọn đúng kích thước.

8. Kết luận

Chọn máy bơm theo kích thước ống hút – xả không chỉ là chọn đúng đường kính lắp đặt, mà còn là đảm bảo:

Máy hoạt động đúng công suất, không bị quá tải.
Hệ thống vận hành ổn định, ít hư hỏng.
Tiết kiệm chi phí điện năng và bảo trì.

Khi mua máy bơm, bạn nên tham khảo catalogue của nhà sản xuất, hoặc nhờ đơn vị cung cấp uy tín tư vấn để có lựa chọn chính xác. Đây chính là chìa khóa để hệ thống bơm của bạn hoạt động bền bỉ và hiệu quả lâu dài.